Mũ Miện Triều Nguyễn / Biểu Tượng Thiên Mệnh của Thiên Tử
Trong số những cổ vật triều Nguyễn, Mũ Miện (冕冠) được xem là một biểu tượng tối cao của hoàng quyền. Điểm nhấn dễ nhận thấy nhất chính là viên ngọc lớn đính ngay chính giữa trán mũ , vị trí gọi là “Minh Châu”.
Viên ngọc ốc giác đỏ / ánh sáng từ biển sâu
Quan sát cho thấy viên ngọc này có sắc nâu đỏ , ánh da cam, phản quang nhẹ như ngọc trai nhưng không trong suốt như thạch anh. Đây là đặc trưng của ngọc ốc giác đỏ thiên nhiên (còn gọi là ốc tượng, ốc ngọc trời, Xích Châu) ,chất liệu từng được dùng trong chế tác cung đình thời Nguyễn.
• Màu sắc: đỏ nâu, ánh thủy tinh, bóng sáng.
• Vân sáng: mềm, ánh ngọc trai, phù hợp cấu trúc vỏ ốc mài bóng.
• Tương quan lịch sử: thư tịch cổ triều Nguyễn từng ghi nhận việc dùng ngọc ốc, ngọc trai trên miện, mão.
• Vị trí Minh Châu: biểu tượng trí huệ, thiên mệnh, ánh sáng vĩnh hằng.
Chất liệu & chế tác
• Lụa the đen làm nền chính.
• Kim loại quý mạ vàng chạm nổi hình cửu long.
• Chuỗi ngọc trai tự nhiên viền xung quanh.
• Trang trí đá quý, nổi bật là viên châu đỏ giữa trán.
• Đỉnh có hai cánh vàng tượng trưng cho thiên mệnh và uy nghiêm.
Biểu tượng và ý nghĩa
• Cửu Long (9 rồng): tượng trưng cho Thiên tử và sự bảo hộ từ trời đất.
• Minh Châu: trí huệ, ánh sáng thiên thượng soi rọi nhân gian.
• Long vân , mây lửa: hình ảnh vua như rồng bay giữa trời cao.
• Hai cánh sau đầu: biểu trưng “thiên nhãn” và “thiên mệnh”.
Công năng sử dụng
Mũ Miện chỉ được dùng trong các đại lễ quan trọng: lễ đăng quang, tế Nam Giao, lễ Tết triều đình, đón sứ thần… Đây là khoảnh khắc nhà vua khoác lên mình thiên mệnh, trở thành cầu nối giữa Trời và Nhân gian.
